فتق دیسک کمری

فتق دیسک کمر

دیسک بین مهره ای از یک هسته ی نرم و حلقه ی سفت فیبری تشکیل شده است فشار مکانیکی و التهاب باعث ایجاد درد در دیسک میشود. زمانی که دیسک دچار آسیب شده و محتویات هسته دیسک بصورت فتق وارد کانال نخاعی میشود بر حسب شدت و محل درگیری باعث درگیری اعصاب نخاعی میشود. مهره های کمر و گردن نسبت به مهره های پشتی خیلی بیشتر در معرض آسیب هستند(برای انسان راست قامت، حمل کردن مغز بزرگتر نسبت به سایر جانداران در جمجمه ای محکم، درد گردن و کمر را به دنبال دارد).

انواع کمر درد؟

کمر درد میتواند بعلت آسیب و اسپاسم عضلانی، آسیب مفاصل فاست کمری، شکستگی مهره، آسیب عصبی در اثر فتق دیسک،عفونت، درد ارجاعی یا تومور ایجاد شود.

معاینه کمر برای تشخیص علت درد چگونه انجام میشود؟

پزشک علاوه بر اخذ شرح حال دقیق، معاینه ی کامل بیمار را جهت تشخیص علت درد، باید انجام دهد.باید به هرگونه تغییر شکل و انحراف ستون فقرات دقت شود.عضلات اطراف ستون فقرات و اندام ها را به دقت ارزیابی و اختلال حسی و حرکتی آنها را بررسی نمود.

در صورت درد کمر با بالا بردن مستقیم پا بین زاویه ی 30 تا 60 درجه در حالت دراز کش، یکی از نشانه های فتق دیسک کمر میباشد.

ضعف حرکتی و حسی شدید لنگش پا، کوچک شدن توده ی عضلانی( آتروفی ) جزء علائم هشدار میباشد و تمام تلاش ما این است که بیماران قبل از این مرحله، جهت درمان اقدامات لازم را انجام دهند.

درمان جراحی باز دیسک کمر:

هدف از جراحی باز، برداشتن فشلر از روی ریشه ی عصبی درگیر و پایدار کردن مفصل دردناک کمر( فاست ) است. درد بیمار بلافاصله پس از جراحی از بین نمیرود زیرا جراحی بر دردهای انتشاری بر اندام ها موثر است و بر دردهای ستون فقرات ناشی از فتق دیسک تاثیری ندارد.

عوارض جراحی باز دیسک کمر:

علاوه بر عوارض بیهوشی و حین عمل جراحی، ممکن است بعلت آسیب به اعصاب حین جراحی درد بدتر شود. در 5 الی 10 درصد موارد عود فتق دیسک را شاهد هستیم که معمولا در سه ماهه ی اول بوجود می آید. در صورتی که درد پس از چند سال بوجود بیاید احتمالا در زمینه ی تنگی مجدد کانال نخاعی در همان سطح یا سطوح دیگر است.

اگر درد در طول یک سال به تدریج ایجاد شود چسبندگی اپیدورال( فیبروز ) میتواند عامل ایجاد کننده ی درد باشد که در این حالت بافت اسکار به ریشه ی عصبی میچسبد چسبندگی بعد از عمل جراحی از موارد شایع مراجعین به درمانگاهها میباشد که درمان مداخله ای خاص جهت بر طرف کردن چسبندگی بعد از عمل، جایگزین جراحی مجدد شده است.

درد مفاصل فاست چیست؟

هر یک از مهره های ستون فقرات توسط یک رویه ی مفصلی با مفصل بالا و پایین خود در ارتباط است یک مفصل با حرکت محدود در حرکت به طرفین راست و چپ نقش دارد. تغییرات تخریبی ایجاد شده در این مفاصل بر حسب محل علائم مربوط به خود را دارد بعنوان مثال در  گردن درد مبهمی ایجاد میکند که به ناحیه ی میانی پشت گردن یا به شانه ها انتشار می یابد و درد کمر در اطراف ستون فقرات که با حرکت به چپ و راست و با خم شدن به عقب درد تشدید میشود.

تشخیص دردهای مفاصل فاست ستون فقرات:

شرح حال و معاینه ی فیزیکی نقش مهمی در تشخیص دارند. هیچ روش مطالعاتی تشخیصی موثر در تشخیص وجود ندارد ولی میتوان از بلوک های تشخیصی که می تواند حالت درمانی هم داشته باشد استفاده کرد.

بلاک مفاصل فاست یا شاخه ی میانی یا شاخه ی خلفی عصب مربوط به مفصل که تحت هدایت سونوگرافی یا رادیولوژی، بدون بیهوشی و در شرایط اتاق عمل انجام می شود نقش مهمی در درمان داردکه علاوه بر درمان های حمایتی و ورزشی و فیزیوتراپی و داروها توسط متخصص درد انجام میشود.

جهت بلاک مفاصل فاست از بی حس کننده ها بهمراه اوزون، کورتون، رادیوفرکونسی یا از سرما و…  استفاده میشود.

عوارض انجام مداخلات مفاصل فاست اندک است ولی نباید برای بیمارانی که داروهای ضد انعقاد دریافت می کنند انجام گیرد.

برای دردهای فاست، انجام ورزشهای غیر فعال در قسمتهای بدون درد باید شروع شود تقویت نمودن عضلات با ورزشهای ایزومتریک، اصل مهمی در درمان بیماران است و در ادامه ورزشهای قدرتی و کششی انجام میشود.

کاربرد اوزون در کنترل و درمان درد ستون فقرات چیست؟

اوزون O3 یک م.لکول سه اتمی اکسیژن است اوزون پزشکی توسط دستگاههای خاص و تازه تهیه میشود و پس از حدود 20 دقیقه فقط نیمی از آن باقی می ماند. اوزون بصورت گاز، پماد حاوی اوزون و آب اوزون دار آماده میشود.

اوزون خاصیت باکتری کشی، میروس کشی، قارچ کشی، ضد التهابی، آنتی اکسیدانی،سم زدایی و متعادل کننده ی سیستم ایمنی بدن و اثر بی دردی دارد. با توجه به خاصیت آنتی اکسیدانی و اثر بر اعصاب بافتهای آسیب دیده، اوزون اثر بی دردی خود را اعمال میکند.

نقش اوزون در فتق دیسک کمر چیست؟

هسته ی دیسک حالت ژله ای داشته و 90 درصد آن آب است. اوزون در اتاق عمل تخت هدایت رادیولوژی و با سوزنهای نازک و خاص و بدون بی هوشی به داخل دیسک آسیب دیده تزریق میشود و باعث شکسته شدن پلهای پروتئوگلیکان می شود که دیگر نمی تواند آب را در خود نگه دارد این خاصیت باعث چروکیده شدن و بر طرف شدن فتق دیسک میشود که جایگزین جراحی تخلیه ی دیسک بصورت عمل باز شده است. در صورت اتخاب موارد مناسب میزان موفقیت این روش حدود 85 درصد است.

استفاده از لیزر در درمان فتق دیسک؟

برای اولین بار لیزر Nd_YAG برای تخریب دیسک بین مهره ای استفاده کرده اند. امروزه لیزرهای مختلفی استفاده میشود که مکانیسم آن به این نحو است که بافت داخل دیسک لیزر را جذب کرده و نور به گرما تبدیل شده و باعث تبخیر بافت میشود زمانی که مقداری از هسته ی دیسک تبخیر میشود فشار و قطر دیسک کم میشود و پس از خارج شدن مقدار کافی از هسته ی دیسک عمل خاتمه می یابد. این ذوش درمانی بدون بی هوشی در اتاق عمل با استفاده از سوزن و فیبر لیزری مخصوص انجام می شود این روش عوارض خیلی کمی نسبت به جراحی باز ستون فقرات دارد و یکی از درمانهای جدید و رایج در فتق دیسک میباشد.

برای آشنایی بیشتر با نحوه ی درمان دیسک کمر بدون جراحی، کانال تلگرامی و پیج اینستاگرام دکتر دلخوش را دنبال کنید.